Dantza hau irri dantzen barruan koka dezasorgin dantzakegu, dantzarien jokaeragatik, mimikagatik edo haien janzkeragatik. Dantzari guztiak gizonezkoak dira, eta, emakumearen zein gizonaren papera betetzen dute.
Dantza hau, 60ko hamarkadan Gaztedik berreskuratutako dantza bat dugu. Bilboko Arriaga Antzokian dantzatu zen lehen aldiz 1964ko martxoaren 5ean “Eusko Ederti” dantza ikuskizunaren barruan.
Sorgin Dantza arsorgin dantzaatusteetako dantza ezaguna da Gipuzkoan, lurralde honetako zenbait udalerritan dantzatua izan da, esaterako, Bergaran, Antzuolan, Azkoitian eta Mutrikun.
Dantzaren jatorria, izenak berak Orian kokatzen duen arren, Bergaran kokatu behar da, izan ere bertako langile batzuk Oriara joan zirenean, oihalgintzan (Brunet jaunen agindupean) lan egitera, bertakotu zuten, hala ere, jatorria Bergaran bertan dago.Badirudi dantzak itxura hartzen hasi zirela 1880-1890 urteen inguruan.
Oriako Sorgin Dantza sorgin dantzen artean bizirik dirauen bakarra da, denboraren poderioz inguruko lurraldeetakoak desagertu baitira. Zarautzen antza, antzekotasun handiko dantza bat ezagutzen da, nahiz eta 30eko hamarkadarako desagertua izan, (Oria izanik dantza mantendu den leku bakarra).
40 eta 50 hamarkadetan dantza honek garransorgin dantzatzia hartu zuen, 1951 urtea bihur zitekeelarik dantzaren desagertzea. GAZTEDIk, 1964an, dantza ahanzturatik berreskuratu zuen, Arriaga Antzokian aurkeztuko zen Eusko Ederti izeneko ekitaldian, honek oihartzun handia izan zuen. Izan ere, 1982ra arte Oriako dantzariek ez zuten Sorgin dantza plazaratu, honela beraien herriaren ondarea gaur egunera arte irautea lortu dutelarik.
Sorgin dantza egun berezietan dantzatutako dantza da: Zaindariaren jaietan, omenaldietan, etab,.
Dantzariak bi ilaratan kokatzen dira, dantza, berez, bi zatitan banatzen da. Lehenengo zatia paseo edo boastitzea da, Gipuzkoako Brokel dantzetan egiten den bezalakoa. Bigarren zatia jokoa da, berez dantzaren muina dena, eta Sorgin Dantzari izena ematen diona. Salto eginez burututako mugimenduak dira, aurrera eta atzera. Hatz erakusleaz keinadak egiten dituzte; hauek besarkadetan zein egoera kokisorgin dantzanetan izango dute amaiera. Berez akelarreen satira barregarri bat da, eta erakusten duen moduan, gizon sendoek ez diete sorginei inolako beldurrik, haiek egiten dituzten gauza guztiak era barregarrian imitatzen dituztelarik, leloentzako gauzak direla aditzera emanez.
Akelarretara urreratzen zirenen testigantzak bilduta, Pierre Delancreren esanak (bere sorginkeriarekin amaitzeko etorri zen gure herrira) adibidez, jakin badakigu euskaldunak honako agerraldietara joaten zirela dantzak eskaintzen zien plazer hutsagatik.
Hiru pertsonaia mota bereizten dira, guztien antzezpena, neskena zein mutilena, mutilek egiten dutesorgin dantzalarik. Beste bertsio berriagoetan, irri dantzen ezaugarriez baliatuz, neskez jantzitako mutilak eta mutilez jantzitako neskak ere ikusi dira.
Kapitaina: Alkandora eta praka zuriak, gerriko eta txapela gorriak eta banda gorri gurutzatua daramatza, eskuan makila laburdun bandera daramalarik.
“Mutilak”: Alkandora eta praka zuriak, gerriko gorria eta koloredun kapela konikoa.
“Neskak”: Sorginen papera betetzen dute. Gona, azpikogona, brusa, korpiño, amantala, media eta abarkak daramatzate, hau da, nesken janzkera arrunta.
Share On